EUSKARAREN NAZIOARTEKO EGUNA 2011
Urtebetetze festa da gaurkoa. Hemendik 10 egunera 25 urte beteko ditu hain maite dugun Vascuenceren legeak. Gure lege maite honek Nafarroa Garaia 3 zatitan banatu zuen, eremu euskaldun, español eta mistoa sortuz. Legearen bigarren atalean argi azaltzen den moduan, euskararen errekuperazioa, garapena eta babesa bermatu behar du, euskara nafar herritarron hizkuntza den aldetik. Berriz ere agerian geratzen da teoriak praktikarekin bat ez datorrela.
Murrizketak hain ugariak diren garaiotan, ez da harritzekoa euskararen alde lan egiten dutenen aurkako eraso ekonomiko zein politikoa; hurrengo urtetik aitzina bai euskaltegiei, bai euskal hedabideei eta bai euskararen aldeko kanpainei orainarte eskainitako dirulaguntzak nabarmen eginen du behera, hainbat kasutan ezerezean geratzen delarik.
Euskal hizkuntzarako garai txarrak datozela aurreikus badezakegu ere, gaur ez gara negar malkoetan itoko. Izan ere, bi aldarrikapen mota egin daitezke gaurko egunean. Bata, arestian aipaturikoan eta pesimismoan datza; agintarietaz kexu egitea da, “ley del vascuence”, diru-murrizketak eta antzeko bidegabekeriak salatuz. Bertzea, gure buruari begiratzean datza, hausnarketa eginez. Lehenengo diskurtsoa entzunda dugu sobera, beraz bigarrenaren haritik joko dugu. Gauza anitz hobetzeko badugu ere, ez dugu hain gaizki egin:
Jakin badakigu gure arbasoen hizkuntza errekuperatzea ez dela eginkizun erreza. Luze den bidea dugu aurretik. Uskara erronkariar karriketatik desagertzen hasi eta guztiz desagertu arte denbora anitx behar izan zen modu berean, erronkariar karriketan berriz uskararen zantzu batzuk entzutetik guztiz uskaldun bilakatu arte denbora ugari beharko dugu.
Hala bada, gaur xei eta dantza eguna da, eta ez kexatzeko eguna. Ahantzi ditzagun behingoagatik diskurtso pesimistak eta ekin diezaiogun uskara ibiltzera, erabiltzera eta berrerabiltzera, hau gastatzeko beldurrik izan gabe.
Estornes Lasak bere bertsoetan jaso zuen moduan,
“Erronkari-ko uskara il zeiku,
bai, baia, ibaxaren arima piztu da,
Ezkaurreko peña guzutik
kan dabila mundu guzutik,
ipuin kau, keben, kor eta kan,
ikasiren dokezu kantatan.”
El Euskara poco a poco va abarcando el terreno que le fue arrebatado. Sabemos que recuperar el habla de nuestros antepasados no es una tarea fácil, es un camino largo y fatigante, pero no por esto nos tenemos que venir abajo: desde que el uskara empezase a desaparecer hasta que lo hizo completamente pasaron muchos años, del mismo modo que desde que se empieza a escuchar un mínimo de uskara en las calles roncalesas hasta conseguir un entorno totalmente euskaldun necesitaremos muchos años.
“SE NOS HA MUERTO EL USKARA RONKALIAR,
SI, PERO, EL ALMA DE VALLE SIGUE VIVA;
DESDE LA PEÑA DE EZKAURRE
SE EXTIENDE A TODO EL MUNDO.
ESTE CUENTO, AQUÍ, ALLÍ Y MÁS ALLÁ
APREDERÁS A CANTAR.”
Izaban, 2011ko abentuaren 3a.
Urtebetetze festa da gaurkoa. Hemendik 10 egunera 25 urte beteko ditu hain maite dugun Vascuenceren legeak. Gure lege maite honek Nafarroa Garaia 3 zatitan banatu zuen, eremu euskaldun, español eta mistoa sortuz. Legearen bigarren atalean argi azaltzen den moduan, euskararen errekuperazioa, garapena eta babesa bermatu behar du, euskara nafar herritarron hizkuntza den aldetik. Berriz ere agerian geratzen da teoriak praktikarekin bat ez datorrela.
Murrizketak hain ugariak diren garaiotan, ez da harritzekoa euskararen alde lan egiten dutenen aurkako eraso ekonomiko zein politikoa; hurrengo urtetik aitzina bai euskaltegiei, bai euskal hedabideei eta bai euskararen aldeko kanpainei orainarte eskainitako dirulaguntzak nabarmen eginen du behera, hainbat kasutan ezerezean geratzen delarik.
Euskal hizkuntzarako garai txarrak datozela aurreikus badezakegu ere, gaur ez gara negar malkoetan itoko. Izan ere, bi aldarrikapen mota egin daitezke gaurko egunean. Bata, arestian aipaturikoan eta pesimismoan datza; agintarietaz kexu egitea da, “ley del vascuence”, diru-murrizketak eta antzeko bidegabekeriak salatuz. Bertzea, gure buruari begiratzean datza, hausnarketa eginez. Lehenengo diskurtsoa entzunda dugu sobera, beraz bigarrenaren haritik joko dugu. Gauza anitz hobetzeko badugu ere, ez dugu hain gaizki egin:
Jakin badakigu gure arbasoen hizkuntza errekuperatzea ez dela eginkizun erreza. Luze den bidea dugu aurretik. Uskara erronkariar karriketatik desagertzen hasi eta guztiz desagertu arte denbora anitx behar izan zen modu berean, erronkariar karriketan berriz uskararen zantzu batzuk entzutetik guztiz uskaldun bilakatu arte denbora ugari beharko dugu.
Hala bada, gaur xei eta dantza eguna da, eta ez kexatzeko eguna. Ahantzi ditzagun behingoagatik diskurtso pesimistak eta ekin diezaiogun uskara ibiltzera, erabiltzera eta berrerabiltzera, hau gastatzeko beldurrik izan gabe.
Estornes Lasak bere bertsoetan jaso zuen moduan,
“Erronkari-ko uskara il zeiku,
bai, baia, ibaxaren arima piztu da,
Ezkaurreko peña guzutik
kan dabila mundu guzutik,
ipuin kau, keben, kor eta kan,
ikasiren dokezu kantatan.”
El Euskara poco a poco va abarcando el terreno que le fue arrebatado. Sabemos que recuperar el habla de nuestros antepasados no es una tarea fácil, es un camino largo y fatigante, pero no por esto nos tenemos que venir abajo: desde que el uskara empezase a desaparecer hasta que lo hizo completamente pasaron muchos años, del mismo modo que desde que se empieza a escuchar un mínimo de uskara en las calles roncalesas hasta conseguir un entorno totalmente euskaldun necesitaremos muchos años.
“SE NOS HA MUERTO EL USKARA RONKALIAR,
SI, PERO, EL ALMA DE VALLE SIGUE VIVA;
DESDE LA PEÑA DE EZKAURRE
SE EXTIENDE A TODO EL MUNDO.
ESTE CUENTO, AQUÍ, ALLÍ Y MÁS ALLÁ
APREDERÁS A CANTAR.”
Izaban, 2011ko abentuaren 3a.
No hay comentarios:
Publicar un comentario